۲۳:۲۰
دوشنبه ۱۲ اردیبهشت ۰۱
دوشنبه ۱۲ اردیبهشت ۰۱
حروف ابجد چه حروفی هستند و چگونه محاسبه می شوند؟
کلمه ابجد به چهار حرف ابتدایی الفبای قدیم سامی اشاره می کند که به جای اعداد از آن استفاده می شد. یعنی با استفاده از حروف ابجد، ارزش عددی حروف مشخص می شد و در ترتیب بندی، طالع بینی و علوم غریبه از این حروف استفاده می شد. این حروف روشی برای مرتب سازی حروف در زبان عربی بر پایه الفبای اولیه خط فنیقی است. گاهی مواقع از این روش برای شماره گذاری صفحات یا موارد استفاده می شود پیش از هر کاربردی بهتر است با روش محاسبه حروف ابجد که در این بخش از نمناک شرح داده شده است آشنا شویم.
انواع حروف ابجد
سه نوع حروف ابجد وجود دارد که عبارتند از:
ابجد کبیر
ابجد صغیر
ابجد وسیط
اعداد نسبت داده شده به 28 حرف ابجد کبیر از یک تا هزار است. در واقع اعداد 1 تا 1000 بین 28 حرف عربی تقسیم شده است. اگر هر یک از اعداد حروف ابجد کبیر که از 9 بزرگتر است را به 9 تقسیم کنیم باقیمانده آن اعداد ابجد صغیر خواهد بود و اگر به جای 9، اعداد ابجد کبیر را به 12 تقسیم کنیم، باقیمانده آن ابجد وسیط است. اما بیشترین موارد استفاده را حروف ابجد کبیر دارد.
به مربع ارزش عددی حروف ابجد کبیر، ابجد اکبر گفته می شود. برای مثال ابجد اکبر حرف "ی" برابر با 100 و یا ابجد کبیر حرف "ق" برابر 10000 خواهد بود.
ابجد کبیر :
(الف =1 )، (ب = 2 ) ، ( ج = 3 ) ، ( د = 4 ) ، (ه = 5 ) ، ( و = 6 )
( ز = 7 ) ، ( ح = 8 ) ، ( ط = 9 ) ، ( ی = 10 ) ، ( ک = 20 ) ،( ل =30 )
( م = 40 ) ، ( ن = 50 ) ، ( س = 60 ) ، ( ع = 70 ) ، ( ف = 80 ) ، ( ص = 90 )
( ق = 100 ) ،( ر = 200 ) ، ( ش = 300 ) ، ( ت = 400 ) ، ( ث = 500 ) ، ( خ = 600 )
( ذ = 700 ) ، ( ض = 800 ) ، ( ظ = 900 ) ، ( غ = 1000 )
( گ = 2000) ، ( چ= 3000) ، ( پ= 4000) ، ( ژ= 5000)
حروف ابجد کبیر
ابجد صغیر
(الف =1 )،(ب = 2 ) ، ( ج = 3 ) ، ( د = 4 ) ، (ه = 5 ) ، ( و = 6 )
( ز = 7 ) ، ( ح = 8 ) ، ( ط = 9 ) ، ( ی = 10 ) ،( ک = 8 ) ، ( ل = 6 )
( م = 4 ) ، ( ن = 2 ) ، ( س = 6 ) ، ( ع = 10 ) ، ( ف = 8 ) ، ( ص = 6 )
( ق = 4 )
( ر = 8 ) ، ( ش = ساقط ) ، ( ت = 4 ) ، ( ث = 8 ) ، ( خ = ساقط ) ، ( ذ = 4 ) ، ( ض = 8 ) ، ( ظ = ساقط ) ، ( غ = 4 )
( گ = 2) ، ( چ= 3) ، ( پ= 4) ، ( ژ= 5 )
ابجد وسیط
(الف =1 )،(ب = 2 ) ، ( ج = 3 ) ، ( د = 4 ) ، (ه = 5 ) ، ( و = 6 ) ، ( ز = 7 ) ، ( ح = 8 ) ، ( ط = 9 ) ، ( ی = 10 )
( ک = 8) ،( ل =6) ، ( م = 4) ، ( ن = 2) ، ( س = 0) ، ( ع = 10) ، ( ف = 8) ، ( ص = 6) ، ( ق = 4)
( ر = 8) ، ( ش = 6) ، ( ت = 4) ، ( ث = 8) ، ( خ = 0) ، ( ذ = 4) ، ( ض = 8) ، ( ظ = 0) ، ( غ = 4 ) .
( گ = 8) ، ( چ= 0) ، ( پ= 4) ، ( ژ= 8 ) .
ابجد مانند الفبای عربی، 28 حرف دارد. در ادبیات فارسی، معادل سازی این حروف با اعداد برای ساخت رمز، کاربرد فراوانی دارد و به این معادل سازی حساب جمل بر وزن گسل گفته می شود. حساب جمل به خصوص در صنعت لغز در نظم فارسی، بسیار پرکاربرد است. یعنی ارتباط یک به یک اعداد را در حساب جمل با حروف در الفبای ابجد محاسبه می کنند.
حال می توان گفت که به جای دسته بندی مطالب با حروف الف ب پ ت ث ... بهتر است روش قدیمی استفاده از الف ب ج د ه و ... را به کار برد زیرا دارای ظرافتی نهفته می باشد و آن تطابق با اعداد است.
نکته دیگر این است که اگر تقسیم های مورد نظر از ده بیشتر باشد، بعد از "ی" ننویسید "ک"، بلکه از "یا" استفاده کنید که معادل 11 است (ی + الف = 10 + 1)، و بعد "یب" معادل 12 و "یج" معادل 13 و الی آخر. شاید بارها با این ترتیب شماره گذاری در صفحات پیش گفتار کتابها مواجه شده باشید.
برای سادگی در حفظ حروف ابجد، هر چند تا حرف پیاپی به شکل واژه در آمده و تلفظ می شوند. این واژه ها عبارت اند از:اَبْجَدْ - هَوََزْ - حُطّی - کَلَمَنْ - سَعْفَصْ - قَرَشَتْ - ثَخَِذْ - ضَظِغْ.
کلمه ابجد به چهار حرف ابتدایی الفبای قدیم سامی اشاره می کند که به جای اعداد از آن استفاده می شد. یعنی با استفاده از حروف ابجد، ارزش عددی حروف مشخص می شد و در ترتیب بندی، طالع بینی و علوم غریبه از این حروف استفاده می شد. این حروف روشی برای مرتب سازی حروف در زبان عربی بر پایه الفبای اولیه خط فنیقی است. گاهی مواقع از این روش برای شماره گذاری صفحات یا موارد استفاده می شود پیش از هر کاربردی بهتر است با روش محاسبه حروف ابجد که در این بخش از نمناک شرح داده شده است آشنا شویم.
انواع حروف ابجد
سه نوع حروف ابجد وجود دارد که عبارتند از:
ابجد کبیر
ابجد صغیر
ابجد وسیط
اعداد نسبت داده شده به 28 حرف ابجد کبیر از یک تا هزار است. در واقع اعداد 1 تا 1000 بین 28 حرف عربی تقسیم شده است. اگر هر یک از اعداد حروف ابجد کبیر که از 9 بزرگتر است را به 9 تقسیم کنیم باقیمانده آن اعداد ابجد صغیر خواهد بود و اگر به جای 9، اعداد ابجد کبیر را به 12 تقسیم کنیم، باقیمانده آن ابجد وسیط است. اما بیشترین موارد استفاده را حروف ابجد کبیر دارد.
به مربع ارزش عددی حروف ابجد کبیر، ابجد اکبر گفته می شود. برای مثال ابجد اکبر حرف "ی" برابر با 100 و یا ابجد کبیر حرف "ق" برابر 10000 خواهد بود.
ابجد کبیر :
(الف =1 )، (ب = 2 ) ، ( ج = 3 ) ، ( د = 4 ) ، (ه = 5 ) ، ( و = 6 )
( ز = 7 ) ، ( ح = 8 ) ، ( ط = 9 ) ، ( ی = 10 ) ، ( ک = 20 ) ،( ل =30 )
( م = 40 ) ، ( ن = 50 ) ، ( س = 60 ) ، ( ع = 70 ) ، ( ف = 80 ) ، ( ص = 90 )
( ق = 100 ) ،( ر = 200 ) ، ( ش = 300 ) ، ( ت = 400 ) ، ( ث = 500 ) ، ( خ = 600 )
( ذ = 700 ) ، ( ض = 800 ) ، ( ظ = 900 ) ، ( غ = 1000 )
( گ = 2000) ، ( چ= 3000) ، ( پ= 4000) ، ( ژ= 5000)
حروف ابجد کبیر
ابجد صغیر
(الف =1 )،(ب = 2 ) ، ( ج = 3 ) ، ( د = 4 ) ، (ه = 5 ) ، ( و = 6 )
( ز = 7 ) ، ( ح = 8 ) ، ( ط = 9 ) ، ( ی = 10 ) ،( ک = 8 ) ، ( ل = 6 )
( م = 4 ) ، ( ن = 2 ) ، ( س = 6 ) ، ( ع = 10 ) ، ( ف = 8 ) ، ( ص = 6 )
( ق = 4 )
( ر = 8 ) ، ( ش = ساقط ) ، ( ت = 4 ) ، ( ث = 8 ) ، ( خ = ساقط ) ، ( ذ = 4 ) ، ( ض = 8 ) ، ( ظ = ساقط ) ، ( غ = 4 )
( گ = 2) ، ( چ= 3) ، ( پ= 4) ، ( ژ= 5 )
ابجد وسیط
(الف =1 )،(ب = 2 ) ، ( ج = 3 ) ، ( د = 4 ) ، (ه = 5 ) ، ( و = 6 ) ، ( ز = 7 ) ، ( ح = 8 ) ، ( ط = 9 ) ، ( ی = 10 )
( ک = 8) ،( ل =6) ، ( م = 4) ، ( ن = 2) ، ( س = 0) ، ( ع = 10) ، ( ف = 8) ، ( ص = 6) ، ( ق = 4)
( ر = 8) ، ( ش = 6) ، ( ت = 4) ، ( ث = 8) ، ( خ = 0) ، ( ذ = 4) ، ( ض = 8) ، ( ظ = 0) ، ( غ = 4 ) .
( گ = 8) ، ( چ= 0) ، ( پ= 4) ، ( ژ= 8 ) .
ابجد مانند الفبای عربی، 28 حرف دارد. در ادبیات فارسی، معادل سازی این حروف با اعداد برای ساخت رمز، کاربرد فراوانی دارد و به این معادل سازی حساب جمل بر وزن گسل گفته می شود. حساب جمل به خصوص در صنعت لغز در نظم فارسی، بسیار پرکاربرد است. یعنی ارتباط یک به یک اعداد را در حساب جمل با حروف در الفبای ابجد محاسبه می کنند.
حال می توان گفت که به جای دسته بندی مطالب با حروف الف ب پ ت ث ... بهتر است روش قدیمی استفاده از الف ب ج د ه و ... را به کار برد زیرا دارای ظرافتی نهفته می باشد و آن تطابق با اعداد است.
نکته دیگر این است که اگر تقسیم های مورد نظر از ده بیشتر باشد، بعد از "ی" ننویسید "ک"، بلکه از "یا" استفاده کنید که معادل 11 است (ی + الف = 10 + 1)، و بعد "یب" معادل 12 و "یج" معادل 13 و الی آخر. شاید بارها با این ترتیب شماره گذاری در صفحات پیش گفتار کتابها مواجه شده باشید.
برای سادگی در حفظ حروف ابجد، هر چند تا حرف پیاپی به شکل واژه در آمده و تلفظ می شوند. این واژه ها عبارت اند از:اَبْجَدْ - هَوََزْ - حُطّی - کَلَمَنْ - سَعْفَصْ - قَرَشَتْ - ثَخَِذْ - ضَظِغْ.
- ۲۶ بازديد
- ۰ ۰
- ۰ نظر